Şili’de 2021 model sol iktidar

“Şili neoliberalizmin beşiğiyse, onun da mezarı olacaktır; bu ülkeyi değiştiren gençlerden korkmayın."

Şili'de cumhurbaşkanlığı seçimlerini 35 yaşındaki, eski öğrenci lideri, solcu aday Gabriel Boric kazandı ve ülkenin tarihindeki en genç başkan oldu.

Peki Gabriel Boric kimdir?

Adından da anlaşılacağı gibi, Hırvat göçmeni bir anne, babadan dünyaya gelen Boric, 1999 ve 2000 yıllarında, Ortaokul Öğrencileri Federasyonu'nun yeniden kurulmasına katıldı. Üniversitedeyken, Özerk Öğrenciler olarak bilinen siyasi kolektifleydi. 2008'de Hukuk Departmanı Öğrenci Birliği'nin danışmanı, 2009'da dekana karşı 44 gün boyunca devam eden protestoya önderlik ederek birliğin başkanı oldu.

Boric, Hukuk Fakültesi'nde okudu ve 2012 yılında Şili Üniversitesi’nde Öğrenci Federasyonu Başkanıydı. Bu süre içinde Boric, 2011'de başlayan öğrenci protestolarının ikinci kısmıyla da yüzleşmek zorunda kaldı ve Şili Öğrenci Federasyonu'nun ana sözcülerinden biri oldu. 2012'de Şili'nin 100 genç liderinden birisiydi.

Okulun hemen ertesinde, 2013’de yapılan parlamento seçimlerinde Magallanes ve Antarktika bölgesini temsil ederek iki defa Temsilciler Meclisi'ne, önce 2013'te bağımsız aday olarak, ardından 2017'de de sol koalisyonun, Geniş Cephe'nin, bir parçası olarak seçildi. Boric bu dönemlerde İnsan Hakları ve Yerli Halklar Komisyonlarında görev aldı.

2019’da, başkent Santiago’da başlayan ve bütün ülkeye yayılan gösteriler sonrasında Boric, Anayasa'yı değiştirmek için referandumun önünü açan anlaşmayı müzakere eden politikacılardan biriydi.

2021'de, resmi ön seçimleri %60 oyla kazandıktan sonra Geniş Cephe koalisyonunun başkan adayı olarak seçildi. Ve de son olarak 19 Aralık 2021'de, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda oyların %60’ını alarak Şili’nin en genç devlet başkanı oldu.

GENİŞ CEPHE

Boric’in başkan adayı olduğu Geniş Cephe koalisyonunun bileşenlerine bakıldığında, dokuz parti ve hareket var. Bu dokuz parti de kendi içinde iki ayrı koalisyona ayrılmış durumda.

Birinci koalisyon, Komünist Parti, Yeşil Bölge Federasyonu, Özgürlükcü sol, Hümanist Eylem ve Sili Hristiyan solundan oluşuyor.

İkinci koalisyon, Demokratik Devrim, Sosyal Yakınsama, Komünler, Unir hareketi ve Ortak Kuvvet’den oluşuyor.

BORİC NE PLANLIYOR?

Gecmişte Güney Amerika'nın en istikrarlı ekonomisi olan Şili, Birleşmiş Milletler'e göre, nüfusun %1'inin ülke zenginliğinin %25'ine sahip olmasıyla dünyanın en büyük gelir uçurumlarından birine sahip. Boric, sosyal hakları genişletme, emeklilik ve sağlık sistemlerinde reform, çalışma saatlerini 45 saatten 40 saate indirme, daha yeşil bir ekonomi ve ülkedeki eşitsizliğin üstesinden gelmek için kapsamlı reformlar sözü verdi. Eşcinsel evlilik ve kürtaj haklarının destekçisi olarak, çok sayıda kadın tarafından da desteklendi.

Aday adaylığını kazandığında “Şili neoliberalizmin beşiğiyse, onun da mezarı olacaktır; bu ülkeyi değiştiren gençlerden korkmayın." demişti.

Kutuplaştırıcı bir kampanyanın ardından Boric, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda aşırı sağcı rakibini farklı mağlup ederek ülkenin siyasi tarihinde yeni bir sayfa açtı.

Boric, çoğu genç olan binlerce destekçisine hitaben yaptığı konuşmasında, "Biz kamusal yaşamda, haklarımıza saygı gösterilmesini talep eden bir nesiliz, bir tüketim malı ya da ticari malzeme muamelesi görmek istemiyoruz” dedi. “Artik Şili'deki eşitsizliğin bedelini fakirlerin ödemeye devam etmesine izin vermeyeceğiz."

Boric, yalnızca bölünmüş bir ülkeyle değil, aynı zamanda parçalanmış bir parlamento, endişeli yatırımcılar ve son siyasi çalkantı ve pandeminin sonucu olarak yavaşlayan bir ekonomiyle de karşı karşıya.

Meraklı bir şiir ve tarih okuyucusu olduğunu söyleyen Boric, kendisini ılımlı bir sosyalist olarak tanımlıyor. Aktivist günlerinin uzun saçlarını çoktan terk etmiş ve giydiği ceketler artık iki kolundaki dövmeleri kapatıyor.

Zafer konuşmasında kız arkadaşıyla birlikteyken "tüm Şilililer için başkan" olacağına söz verdi ve "Bugün umut korkuyu yendi" dedi.