Kendine ait üç farklı mesajlaşma platformunu (Facebook Messenger, WhatsApp, Instagram) birleştirmeyi düşündüğünü, böylece kullanıcıların üç ağ arasında birbirleriyle çok daha kolay mesajlaşmalarını sağlamayı amaçladığını söyledi. Bunu yaparken de WhatsApp bilgilerinin Facebook uygulaması tarafından da kullanılacağını söylemekle kalmayıp bir şarta dönüştürdü.
Önce bazı gerçekleri anımsayalım:
1. Facebook/WhatsApp/Instagram ücretsiz hizmet veren platformlardır. Sosyal medya kullanımındaki esas, kullanımın bedava olması ve maliyetin reklam verenlerden sağlanmasıdır. Reklam verenler de bizlerin bıraktığı izleri değerlendirip ürünlerini bize satmak için, bu verileri kullanırlar.
2. Bedava platformlardaki kural şudur: “Eğer kullandığınız bir ürün için ödeme yapmıyorsanız, ürünün kendisi siz olursunuz!”
3. Toplanan verilerin, ticari amaçlar dışında da ulusal güvenlik, sağlık, sosyal mühendislik vb birçok farklı alanda kullanılabileceği apaçıktır.
4. Sosyal medyadan toplanan verilerle, çalıştığınız banka size fazladan ürün satmaya çalışır; ya da yaptığınız bankacılık işleminden sonra sosyal medyadan, bankanızdan size reklam bombardımanı başlar. Sosyal medyadan toplanan verilerle kişilik analiziniz, kültürel ilgileriniz, yemek alışkanlıklarınız, siyasi görüşleriniz vb birçok sonuç bilgiye ulaşılır. Bu veriler ve sonuçlar bir iş başvurusu yaptığınızda bile, IK’nın önüne siz gitmeden rapor olarak konulabilir. Örnekler çoğaltılabilir.
Peki bu gerçekler ışığında, Facebook/WhatsApp’in yaptığı bu kural değişikliği nasıl okunabilir?
1. 2018 yılında patlayan Cambridge Analytica skandalı, 2016 yılında, Trump’ın seçim kampanyası sırasında Facebook’un, kişisel verilerin paylaşım ve kullanım kuralını ihlal ederek 87 milyon Facebook profilini paylaştığını ortaya çıkarmıştı.
Şimdi, bu yeni gelen kural değişikliği ile artık sadece Facebook’taki değil, WhatsApp üzerindeki, yanı sıra da telefonunuza ait bazı istatistiklerin paylaşılabileceğini söylüyor.
2. https://www.whatsapp.com/legal/updates/privacy-policy-eea
Bu linkte WhatsApp’ın neyi topladığı, en azından, “legal” olarak yazılı. Buna göre, WhatsApp yazışmaları, ses kayıtları, fotoğraf ve videolar saklanmıyor ve paylaşılmıyor. Onun yerine paylaşılacak olan, cihaz kullanım istatistikleriniz, telefon kontaklarınız, WhatsApp profil fotoğrafınız, cihaz bilgileriniz ve lokasyon bilgileriniz.
Yaygın olarak, “Acaba yazışmalarım, WhatsApp paylaşımlarım bir yerlere gönderilecek mi?” sorusunun cevabı, görünene göre, hayır. Ama imkansız mı? Cevap yine, hayır!
3. Bir sürü alternatif uygulama konuşuluyor. Bunların teknik özelliklerinin daha iyi ya da kötü olmasının hiçbir önemi yoktur. Yukarıdaki gerçekler bölümündeki ikinci kurala göre, bir ücretsiz yazılımdan bir başka ücretsiz yazılıma geçmek, sosyal medyanın temel işleyiş mantığını değiştirmez. Yeni geçilen platformun topladığı verilerin de, facebook gibi çalışan başka bir platforma servis edilmeyeceğinin hiçbir garantisi yoktur. Eğer sadece tepki vermek için değiştirilmek isteniyorsa değiştirilebilir ama yukarıdaki gerçekleri değiştirmez.
Peki ne yapmalı da bu verilerimizi toplayanlara alan açmamalı?
1. Sosyal medya kullanımı konusunda biraz diyet yapılmalı. Yani size özel olan, yine size özel kalmalı. Özel hayatın, kamusal alanda paylaşılmamasına dikkat edilmeli. Yenilen yemekler, gidilen mekanlar, izlenen filmler, katılınan etkinlikler, aile, eş, dost, arkadaş, sevgili paylaşımları sınırlandırılmalı, seçici olunmalı.
2. Siyasetle ilgileniyorsanız, sosyal medyaya bir siyaset tartışma alanı gibi değil, duyuruları takip etme veya duyuru yapma/alma platformu gibi yaklaşılmalı. İlla ki bir tartışmaya girecekseniz, hemen ya da paldır küldür yazılmamalı. Sosyal medyanın göreceli özgürlüğü, insanın, aklına geleni düşünmeden yazmasına olanak sağlıyor, egoları okşuyor. Önce taslak yazın, üzerinde düşünün, sonra paylaşın.
3. Kişisel verilerinizi, gizli kalması gereken bilgilerinizi, asla ve kat’a, bu platformlarda paylaşmayın, göndermeyin.
Bunlar sadece birkaç tavsiye, liste uzatılabilir…
Sonuç olarak yazının konusuna, Facebook/Whatsapp kural değişikliğine geri dönersek, uygulama değiştirmek bir çözüm değil ve olmayacaktır da. Geçtiginiz bir başka uygulama, ister Signal ister Telegram veya bir başkası olsun, teknik farklılıklar dışında verilerinizin paylaşılmayacağı garantisini veremez; bu, sosyal medya ve ücretsiz platform kullanım ilkesine de aykırıdır.