Hazırlayan: Deniz Burak Bayrak

BİN YILIN AŞKI – AKIRA MIZUBAYASHI

Sen-nen insan sesinin olağanüstü gücünü çok erken keşfetmişti. Onun için insan sesi başlı başına bir müzik aletiydi. Daha ergenliğinde, sarf edilen sözlerin içi boş, cisimsiz bir balon olduğuna ikna olmuştu. Şarkı söylemekse sözcüklere kendine özgü bir güç veriyor, dilin zayıflığını telafi ediyordu. Tokyo Üniversitesi’nde Fransızca profesörü olan Sen-nen kendisi gibi opera sevdalısı Fransız Mathilde ile evlenerek Paris’e yerleşir. Çok geçmeden, bu aşkın iki meyvesi olur: Kızları Émilie ve Figaro’nun Düğünü operasına duyduğu tutku. Eşi Mathilde’in amansız bir hastalığa yakalanmasıyla, Sen-nen hayatın acı tatlı tüm tesadüflerini insanlığın evrensel anadili olan müzik aracılığıyla yaşamaya başlar. Akira Mizubayashi ‘Bin Yılın Aşkı’nda sözcüklerin içini tutkulardan ziyade müzikle doldurmaya devam ediyor.

KÜNYE: Bin Yılın Aşkı, Akira Mizubayashi, çeviren: Gözde Koca, Yapı Kredi Yayınları, 2023, 184 sayfa.

AYRILIK VALSİ – MILAN KUNDERA

Ünlü caz trompetçisi Klima, tek gecelik sevgilisi hemşire Ruzena, kadınların doğurganlığını artıran özel bir yöntem geliştiren jinekolog Skreta, zengin bir Amerikalı olan Bertlef, Klima’nın kıskanç ve güzel eşi Kamila, Ruzena’nın paranoyak hayranı Frantisek, eski siyasi mahkûm Jakub, babasını henüz küçük bir çocukken kaybeden Olga... Birbirinden apayrı dünyalara sahip tüm bu insanların yollarının kesiştiği ve kendilerini gitgide hızlanan bir valsin ritmine kaptırdığı izole bir kaplıca kasabası... Milan Kundera en ciddi sorunları, inanılmaz bir “hafiflik”le ortaya koyarak çağdaş dünyanın, bizi trajedimizi yaşama hakkından bile yoksun kıldığını görmemizi sağlıyor. Ayrılık Valsi, insan ruhunun derin gizlerinde elini kolunu sallayarak dolaşan büyük bir ustanın kaleminden çıkmış bir kara komedi.

KÜNYE: Ayrılık Valsi, Milan Kundera, çeviren: Şirin Etik, Can Yayınları, 2023, 224 sayfa.

HAYALETLERİM – GWENDOLINE RILEY

Kırklı yaşlarını süren bir akademisyen olan Bridget, kedisi ve erkek arkadaşıyla sakin bir hayat kurmuş, babasıyla görüşmeyi yıllar önce kesmiş, annesiyle ilişkisini ise senede bir gün baş başa yenen doğum günü yemeklerine, arada bir yollanan kartlara indirgemiştir. Fakat çok az arkadaşı olsa da cemiyet hayatına inatla dahil olan, başından geçen iki evliliğin ardından yalnız yaşayan emekli annesi Helen artık daha fazlasını istemekte ve istediğini alana kadar vazgeçmemekte kararlıdır. Çağdaş İngiliz edebiyatının ödüllü yazarlarından Gwendoline Riley, nevi şahsına münhasır karakterleri, kusursuz diyalog yazımı ve kara mizahıyla yıllar içinde kendisine sadık bir okur kitlesi kazandı. İhtiyaçları, hayalleri ve acıları birbirinden farklı olan anne kızın psikolojik bir savaşa dönen ilişkisini merkezine aldığı son romanı Hayaletlerim zaman zaman karanlık, rahatsız edici ve tekinsiz olabilen bu bağın haritasını ustalık ve acımasızlığa varan bir soğukkanlılıkla çiziyor.

KÜNYE: Hayaletlerim, Gwendoline Riley, çeviren: Begüm Kovulmaz, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2023, 184 sayfa.

RÜYALARININ KIZI – BURAK EVREN

Bireyin, ait olmaya çalışırken kendinden uzaklaştığı, dahil olmaya çabalarken ötekileştirildiği anlar, iç dünyamız ile dış dünyanın kimi zaman boy ölçüştüğü, kimi zaman da kucaklaştığı durumlar… Burak Evren, 2008’de Yaşar Nabi Nayır Öykü Ödülü’ne layık bulunan eseri Rüyalarının Kızı’nda, suçluluk, utanç, ölüm gibi kasvetli konular etrafında gündelik hayata sızan travmatik gerçekleri ele alarak, kendi geçmişlerine, şimdilerine ve geleceklerine doğru âdeta tünel kazarak ilerleyen kahramanların hikâyelerini anlatıyor.

KÜNYE: Rüyalarının Kızı, Burak Evren, İthaki Yayınları, 2023, 96 sayfa.

KİM BU İNSANLAR – İLKER KARAKAŞ

İlker Karakaş’ın erkek karakteri Kim Bu İnsanlar’daki öykülerde yeni ilişkiler içinde ortaya çıkıyor. Bu kez aile sorunları içinde bazen bir denge bulmaya, bazen olup bitenleri anlamaya çalışan konumunda. Alkolle karmaşık ilişkisinin kararsızlıkları onu hiç bırakmıyor. O hayatla hiçbir zaman barışık değil. Hoşnutsuz, uyumsuz çünkü öyle bir hayat istemiyor. Her zaman bir çıkış yolu arıyor, bazen buluyor bazen bulamıyor. Bu kez Bodrum’un geçmişinde ve bugününde yaşamanın sorunları da var. Bu karakteri tanıdığımızı düşünüyoruz belki ama anlayabiliyor muyuz? İlker Karakaş’ın öykü dünyası sık rastladıklarımıza benzemiyor. Aykırı bir yerde oluşuyor. Konuşur gibi gelişen anlatım biçimi ve yalınlığı gitgide zorlayan diliyle özellikle okunmayı hak ediyor.

KÜNYE: Kim Bu İnsanlar, İlker Karakaş, Notos Kitap, 2023, 104 sayfa.

İSTANBUL’U DOYURMAK – CANDAN TÜRKKAN

Osmanlı döneminde İstanbul’un iaşesine ilişkin birincil kaynakları, tarihî, antropolojik ve coğrafi çalışmaları kullanarak gıda sisteminin özelliklerini belirleyen Türkkan, bu sistemin 19. yüzyıldaki çözülüşünü takip ederek Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan geniş bir tarihsel süreçte gıda rejiminin son derece etraflı bir analizini yapıyor. 1980’lerden itibaren gündelik hayatta/ ekonomide yaşanan dönüşüm ve değişimlerin, neoliberal politikaların, küreselleşmenin, sermaye piyasalarının, tedarik zincirlerinin izini sürerek İstanbul’un nasıl doyurulduğunun/doyduğunun günümüzdeki dinamiklerine daha yakından bakıyor. Üstelik hem farklı bir gıda sistemi hem de farklı bir gıda rejimi vaat eden “karşı hareketleri”, alternatif yaklaşımları da ihmal etmeyerek. İstanbul’un olduğu kadar Türkiye’nin de gerek tarihini gerek iaşe kültürünü, değişen beslenme politikalarını anlamak için çok önemli bir kaynak.

KÜNYE: İstanbul’u Doyurmak: Gıda İaşesinin Politik Ekonomisi, Candan Türkkan, İletişim Yayınları, 2023, 238 sayfa.

YENİ BİLİMSEL TİN – GASTON BACHELARD

Yeni Bilimsel Tin, Gaston Bachelard’ın Bachelard olmaya başladığı, kendi kıvamını bulduğu kitaptır. Bachelard değişmenin epistemolojisini, bu kitabından itibaren teorileştirmiş, bazı gelişmelerden bilim felsefesi açısından önemli sonuçlar çıkarmıştır. Vardığı nokta ise modern bilimin artık Descartesçı epistemolojiyi geride bıraktığı, aştığı saptamasıdır. İşte bu noktadan sonra, Bachelard’ın velut epistemolojik üretimi geleneksel felsefenin rasyonalizm ve ampirizm, gerçekçilik ve uzlaşımcılık gibi ikiliklerini bir sentez içinde aşmaya yönelir. Yeni Bilimsel Tin, Bachelard’ın kendine özgü rasyonalizminin, tarihsel kopuş teorisi ve epistemolojik pedagojisinin nüve halinde ortaya çıktığı yapıtıdır. Filozofu anlamak için ilk önce ve en dikkatle okunması gereken eserinin bu olduğu söylenebilir.

KÜNYE: Yeni Bilimsel Tin, Gaston Bachelard, çeviren: Alp Tümertekin, Minotor Kitap, 2023, 152 sayfa.

VERGİ-ORDU SİSTEMLERİ VE GEÇİŞ TARTIŞMALARI – OĞUZ OYAN

Bu kitapta önemli olduğu kadar zor ve karmaşık sorulara yanıt aranmaktadır. Kapitalizm öncesinin sınıflı toplumlarında ordu oluşturma sistemleri ile vergi sistemleri arasında karşılıklı belirlenme ilişkisi var mıdır? Varsa, bu ilişki farklı tarihsel dönemlerde, farklı üretim tarzlarında ve bunların farklı aşamalarında hangi biçimleri almıştır? Hititlerden Eski Yunan’a ve Roma’ya, oradan Franklara, Bizans’a ve Osmanlı’ya kadar evrimin doğrultusu ne yöndedir? Osmanlı’da büyük çiftlikler ile kapitalizme geçiş arasında farklı dönemlerde ve farklı bölgelerde ne gibi bağlantılar oluşmuştur? Osmanlı tarımında kapitalizme geçiş tartışmaları hangi noktadadır? Balkan ülkelerinde köklü toprak reformlarına gidilirken Cumhuriyet’te 1950’lere kadar çiftliklerin nüfuzu neden kırılamamıştır? Kitapta, ayrıca, önde gelen iktisat tarihçilerimizden İşaya Üşür’ün kapitalizme geçiş tartışmalarına yaptığı katkı üzerinde duruluyor. M. Dobb, H. Pirenne, W. Sombart ve M. Weber de tartışmaya dâhil edilerek İşaya Üşür’ün görüşlerinin eleştirel bir değerlendirmesi yapılıyor.

KÜNYE: Vergi-Ordu Sistemleri ve Geçiş Tartışmaları, Oğuz Oyan, Yordam Kitap, 2023, 224 sayfa.

RENKLER – JANE FOSTER

Jane Foster’ın çizimlerde kullandığı zıt tonlar bebeğinizin ilgisini çekecek, çizimlerin yalınlığı da dikkatlerinin kolayca dağılmamasını sağlayacak. Kalın kartondan sayfaları ve yuvarlatılmış kenarları sayesinde bebeğiniz zarar görmeden kitabı karıştırabilecek.

KÜNYE: Renkler, yazan ve resimleyen: Jane Foster, Redhouse Kidz Yayınları, 2023, 24 sayfa.

İNANNA’NIN DÖNÜŞÜ – SABRİ SAFİYE

Yapay zekâ, küresel salgınlar ve nanoteknoloji gibi, dünyanın yeni olanaklarına ve felaketlerine karşı insana, insanlığın kadim tarihine ve insan iradesine tutunan, yeni başlangıçların ve umudun meşalesini taşıyan yeni nesil bir bilimkurgu… Sabri Safiye yeni romanında okuru, uzay boşluğundan dünya uygarlığının dehlizlerine uzanan sıradışı bir yolculuğa çıkarıyor! Tek merkez tarafından yönetilen ileri bir dünya düzeninde, “insan” kalmanın olanağını sorguluyor. Uzaydaki bir kapsülde gerçekleşen sürpriz tanışma, hem geçmişin kadim bilgilerinin geleceğe aktarımı, hem de Tanrıça İnanna’nın dansının esrarının çözümü için çarpıcı ve aydınlık bir yol açıyor…

KÜNYE: İnanna’nın Dönüşü, Sabri Safiye, ON8 Kitap, 2023, 124 sayfa.