Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2021 Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu’na göre, Sağlık Bakanlığı’nın kurumlarında genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduklarına 38 milyar 858 milyon TL hizmet üretmesine karşın kurum 81 milyar 160 milyon TL avans ödedi. Toplam tahakkuk tutarı götürü bedel sözleşme tutarından düşük. Aradaki 42 milyar 302 milyon TL’nin nereye harcandığıysa soru işareti.

Kamu sağlık sektörünü yakından takip eden ve alanda gördükleri sıkıntıları bloglarında paylaşan Dr. Ergün Demir’le Dr. Güray Kılıç, bu kez projektörlerini Sayıştay’ın SGK raporuna tuttu.

Sayıştay raporuna göre, 2021’de SGK, Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde sağlık hizmeti giderleri için bakanlığa götürü bedel (global bütçe) olarak 81 milyar 160 milyon TL ödeme yaptı.

Diken’de yer alan habere göre; ancak bakanlık tarafından 2021’de Sağlık Uygulama Tebliğinde belirtilen kodlar itibarıyla SGK’nın MEDULA isimli yazılımına girilen sağlık hizmetlerinin toplam tutarının 38 milyar 858 milyon TL olduğu tespit edildi.

ŞEHİR HASTANELERİNE Mİ ÖDENDİ?

Toplam tahakkuk tutarı (sağlık hizmeti bedeli) götürü bedel sözleşme tutarından düşük olup aradaki fark 42 milyar 302 milyon TL.

Doktorlar, “Bu miktar SGK’nin gelir-gider farkı (açık) tutarı olan 21 milyar 613 milyon TL den çok daha fazla. Sağlık Bakanlığına fazladan ödenen 42,3 milyar TL avans terkin edilip kuruma aktarılsaydı, kurumun gelir-gider farkı açık vermeyecekti” dedi.

SGK tarafından Sağlık Bakanlığına 2021’de ödenen global bütçe tutarının hangi gerekçe ve kriterlere göre 62 milyar TL’den 81 milyar TL’ye yükseltildiği de izaha muhtaç olduğunu belirten doktorlar, “Yoksa bu aradaki fark, kamu-özel ortaklığı ile yapılan 13 adet şehir hastanesinin öngörülemeyen ve dövizdeki aşırı artışa bağlı olarak artan kira ve diğer müşteri garantili hizmet bedelleri için mi kullanıldı?” diye sordu.

SAĞLIK BAKANLIĞI FAZLA ÖDEMENİN GERİ AKTARILMASI HÜKMÜNDEN MUAF

Öte yandan 25 Aralık 2021 tarihli kanunla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa eklenen  geçici maddeyle kamu üniversite hastanelerinin verdikleri tedavi hizmetlerine  ilişkin toplam tahakkuk tutarının götürü bedel tutarından düşük olması durumunda oluşan fazla ödemenin kuruma geri aktarılması hükmü getirilmişti. Sağlık Bakanlığı ise bu durumdan da muaf tutulmuştu.

Doktorlar Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya şu soruları yönetti:

* Sağlık Bakanlığı genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu hastaların sağlık hizmeti giderleri için 38 milyar TL hizmet üretmesine karşın, SGK tarafından Sağlık Bakanlığına 2021’6e ödenen global bütçe tutarı hangi gerekçe ve kriterlere göre 62 milyar TL’den 81 milyar TL’ye yükseltildi?

* Sağlık Bakanlığı, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu hastaların tedavisi için Sosyal Güvenlik Kurumundan fazladan almış olduğu 42,3 milyar TL’yi hastaların tedavisi dışında hangi amaçla kullandı?

* Kanun maddesindeki “Bu sözleşme kapsamında verdikleri tedavi hizmetlerine ilişkin toplam tahakkuk tutarının götürü bedel sözleşme tutarından düşük olması durumunda, aradaki fark terkin edilir” hükmü, kamu üniversite sağlık hizmet sunucularına uygulanırken Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan sağlık kurum ve kuruluşları için neden uygulanmıyor?

* Sayıştay’ın tespiti sonrası Sağlık Bakanlığına fazla ödenen bu tutar terkin edilecek ve Sosyal Güvenlik Kurumuna iade edilecek midir?

SGK PROTOKOL VE SÖZLEŞMELERLE HİZMET SATIN ALIYOR

Öte yandan, SGK genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere sunulan sağlık hizmetlerini kamu-özel tüm sağlık hizmet sunucularından yapılan protokol ve sözleşmeler yoluyla satın alıyor. Bu yöntemde sağlık hizmet sunucularına verdikleri sağlık hizmetlerinin bedelleri fatura karşılığı Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile belirlenen fiyatlar üzerinden SGK tarafından ödeniyor.

5510 sayılı Kanununun 73’üncü maddesinin 8’inci fıkrasına göre SGK, kamu idarelerince (kamu üniversite sağlık hizmet sunucuları ile Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan sağlık kurum ve kuruluşları) verilecek sağlık hizmetlerini götürü bedel üzerinden hizmet alım sözleşmesiyle sağlamaya yetkili.

Sosyal Güvenlik Kurumu ile Sağlık Bakanlığı arasında imzalanan “Sosyal Güvenlik Kurumu ile Sağlık Bakanlığı Arasında 2021 Yılı Götürü Bedel Üzerinden Sağlık Hizmeti Alım Sözleşmesi ve Usul Esasları” ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında imzalanan protokole göre 2021’de götürü bedel üzerinden sağlık hizmeti alımı yapılmıştı.

Sosyal Güvenlik Kurumu 2021 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporunda; “bulgu 9: Sağlık Bakanlığından sağlık hizmeti alımında götürü bedel olarak ödenen tutar ile tahakkuk tutarı arasındaki farkın tahsil edilmesine ilişkin düzenleme bulunmaması” ibaresi yer alıyor.

Sözleşme ve Usul Esaslar ile Protokolle, Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan sağlık kurum ve kuruluşlarından 2021 yılında alınacak tedavi hizmetleri karşılığı olarak bu kurum ve kuruluşlara 62 milyar 935 milyon TL ödenmesine, 2021 yılı Global Bütçe tutarının 62 milyar 700 milyon TL’si Sosyal Güvenlik Kurumunca, 235 milyon TL’si ise Merkezi Yönetim Bütçesinden Protokole ekli ödeme planı doğrultusunda karşılanmasına karar verilmişti.

Karar sonrası, söz konusu protokolün dördüncü maddesine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının mutabakatıyla 2021 Global Bütçe tutarı 81 milyar 395 milyon TL’ye yükseltilmişti. Bu tutarın 81 milyar 160 milyon TL’si SGK, 235 milyon TL’si ise merkezi yönetim bütçesinden karşılandı.

SAYIŞTAY SORUYOR: GLOBAL BÜTÇE TUTARI NASIL BELİRLENDİ?

Sayıştay, sözleşme ve usul esasları ile protokolde Sağlık Bakanlığına 2021’de ödenen global bütçe tutarı olan 81 milyar 160 milyon TL’nin hangi kriterlere göre belirlendiğinin açık olmadığını tespit etti.

Sağlık hizmeti sunucuları (hastaneler), verdikleri sağlık hizmetlerine ilişkin bilgileri SUT’da belirtilen kodlar itibarıyla SGK’nın MEDULA isimli yazılımına giriyor. Sağlık Bakanlığı tarafından 2021’de MEDULA’ya girilen sağlık hizmetlerinin toplam tutarı 38 milyar 858 milyon 199 bin 10 TL.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Geçici 86’nci maddesinde Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık hizmeti sunucularından (hastanelerden) alınan tedavi hizmetlerine ilişkin toplam tahakkuk tutarının götürü bedel sözleşme tutarından düşük olması durumunda aradaki farkın kamu üniversite sağlık hizmeti sunucularında olduğu gibi tahsil edileceğine dair herhangi bir yasal düzenleme bulunmuyor.

SAYIŞTAY ÖNERİYOR: BAKANLIK DA FAZLA ÖDEMEYİ İADE ETSİN

Sayıştay şu öneride bulundu: “Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık hizmet sunucularından götürü bedel üzerinden sağlık hizmeti alımında da kamu üniversite sağlık hizmeti sunucularında olduğu gibi toplam tahakkuk tutarının götürü bedel sözleşme tutarından düşük olması durumunda aradaki farkın tahsil edilmesine ilişkin protokole hüküm konulması veya yasal düzenleme yapılması ya da tahakkuk bazlı ödeme/fatura bedellerinin incelenerek ödenmesi yöntemine geçilmesi ve Sözleşme ve Usul Esasları ile Protokolde global bütçe tutarının hangi kriterlere göre belirlendiğinin belirtilmesi gerekiyor.”