Beşiktaş'taki metro inşaatında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle İstanbul Arkeoloji Müzeleri tarafından yapılan kazılarda bugüne kadar kurgan tipi 69 mezar bulundu. Kazılarda ayrıca bir anne-kız olduğu sanılan 5500 yıllık 2 figürin bulundu.

M.Ö. 3000-3500 yıllarına ait olduğu sanılan figürinlerin ters şekilde konduğu ve ayakları uç uca gelecek şekilde özenlice yerleştirildiği belirtildi. Figürinlerde ayrıca ön yüzü stilize insan formunda olup, baş kısımları oval formlu, üzerinde kazıma çizgiyle yapılmış iki yana açılan dal ya da yaprak betimlemesi olabilecek semboller bulunduğu öğrenildi.

‘TAMGA’ ADI VERİLİYOR

Hürriyet’ten Ömer Erbil, haberinde figürinlerle ilgili diğer özellikleri şöyle sıraladı:

Anadolu’da ele geçmiş olan diğer antropomorfik figürinlere bakıldığında stilize de olsa göz, ağız gibi unsurlar net olarak görülüyor. Beşiktaş’ta bulunan figürinlerde ise göz, ağız belli olmayıp, ayak kısımları tek parça halinde, uç kısmı kazıma çizgileri ile parmaklar betimlenmiş olarak karşımıza çıkıyor. Gövde kısmında ise üst köşeler omuz çıkıntısına denk gelecek şekilde stilize edilmiş, gövdenin ön yüzünde üst ve yanlarda kazıma nokta bezemeler ile bir çerçeve yapılmış. Bezemeler iki dikey sıra halinde olup, çerçevenin içinde kalan alanda ise çizgisel bir insan figürü bulunuyor. Kazıma çizgi ile yapılmış bu figürün baş kısmı V şeklinde olup kol ve bacakları iki yana açık. Bu çizgi insan betimlemesi çeşitli materyaller üzerinde Moldovya, Ukrayna ve Romanya’nın kuzeyinde görülen Tripoli-Cucuteni kültürü ile benzerlik taşıyor. Asya kurgan kültürü araştırmacıları bu gibi işaretleri “Tamga” olarak adlandırıyor. Figürinin arka kısmı ise baş ve gövdeyi kapsayacak şekilde kazıma çizgi ile yapılmış semboller bulunuyor.

FİGÜRİN NEDİR?

Genellikle canlı varlıkları betimleyen, kolayca taşınabilir nitelikte üç boyutlu küçük sanat yapıtı. Taş, ahşap, metal, pişmiş toprak vs. gibi her tür malzemeden yapılabilir.

KURGAN NEDİR?

Kazıbiliminde tepe biçimindeki gömütlere ‘kurgan’ adı verilir. İlk Çağ’daki mezar modelleri gömütlerin üzerine toprak yığma biçimindeydi.