2003-2004 eğitim öğretim yılından itibaren ders kitapları, bakanlık tarafından öğrencilere ücretsiz olarak verilmeye başlandı. Millî Eğitim Bakanlığı’nın verilerine göre, 2003-2021 yılları arasında 3 milyar 550 milyon ders kitabı dağıtımı yapıldı. Fakat eğitimciler, bu kitapların çoğunun hiç kullanılmadan geri dönüşüme gittiğini söyledi.

ÖĞRENCİLERE 153 MİLYON DERS KİTABI DAĞITILDI

Duvar’dan Pelin Akdemir’in haberine göre; bu yılın başında bakanlık tarafından tüm öğrencilere 153 milyon ders kitabı dağıtıldı. Millî Eğitim Bakanlığı, bu kitapların hazırlanması ve basımı için bir yayıneviyle anlaşıyor. Kitabın içeriğinin hazırlanması yayınevine bırakılıyor. Basımı yapılan kitaplar, yetkili kişilerce tüm okullara gönderiliyor.

Devlet okullarında, devletin dağıttığı kaynak kitapların kullanılması zorunlu. Özel okullarda ise böyle bir zorunluluk bulunmuyor. Özel okullardaki öğretmenler, devlet kaynak kitaplarının yetersiz olduğu görüşünde. Bu nedenle özellikle özel okullarda, söz konusu kitaplar çoğunlukla hiç kullanılmadan geri dönüşüme gidiyor.

KÂĞIT FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ GERİ DÖNÜŞÜMÜ ARTIRDI

Dağıtılan ders kitaplarının, geri dönüşüme kazandırılması ise bakanlık tarafından 2020-2021 eğitim öğretim yılının sonunda başlatıldı. Kâğıt fiyatlarının yükselmesinden dolayı önceden çöpe atılan kullanılmış veya kullanılmamış kitaplar, artık gelir elde etmek amacıyla geri dönüşüme kazandırılıyor. Devlet okullarında İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün açtığı ihaleyi kazanan firma, kitapları satın alıyor. Özel okullar kitapları, anlaşmalı oldukları firmaya belli bir ücret karşılığında veriyor. Böylece özel okullar da bütçelerine ek gelir getirmiş oluyor.

‘O KİTAPLARLA ÖĞRENCİLER ÜNİVERSİTEYE HAZIRLANAMAZ’

40 yıldır öğretmenlik yapan ve ismini vermek istemeyen kimya öğretmeni, özel okullarda dağıtılan kitapların çoğunun kullanılmak amacıyla değil, öğrencilerde bulunması için verildiğini söyledi. Başka kaynakların devlet kitaplarına göre daha renkli ve daha çok soru çözümü barındırdığını aktaran öğretmen, “Fen lisesinde çalışan öğretmenlerin çoğunun, bu devlet kitaplarını kullanacaklarına inanmıyorum. O kitaplarla öğrenciler üniversiteye hazırlanamaz. Beş sene önce bir devlet okulunda, bu kitapların kullanılmadan çöpe gittiğini gördüm” diye konuştu. Öğretmen, çözüm olarak isteyen okullara bu kitapların dağıtılmasıyla israfın önüne geçebileceğini belirtti.

BURSA’DAKİ DEVLET OKULLARINDA 2 BİN TON KİTAP GERİ DÖNÜŞÜME GİDİYOR

Devlet okullarında, İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından düzenlenen ihaleler ile kitaplar geri dönüşüme gidiyor. Okullar kapandıktan sonraki bir ay içinde kitaplar toplanıyor. İhaleyi kazanan firma, okullardan topladığı kitapları presliyor. Presleme işleminin ardından kitaplar, kâğıt fabrikalarına satılıyor. Kağıt fabrikalarında hamura dönüştürülüp tekrar üretime giriyor.

Bursa’da faaliyet yürüten Çekmişoğlu Atık Geri Kazanım firma sahibi Adil Bayraktar, Bursa’daki devlet okullarında bir yılda kullanılmış ve kullanılmamış 2 bin ton kitap çıktığını söyledi. Özel okuldan çıkan kitap sayısının değiştiğini belirten Bayraktar, “5 ton da var 8 ton da var. O öğrencilerin kitapları getirmesine bağlı. Genellikle kullanılmış kitaplar geliyor ama devletin verdiği hiç kullanılmadan geri dönüşüme giden kitaplar da var” diye konuştu.

Kâğıt fiyatlarındaki artıştan dolayı kitapların haziran ayında toplandığını anlatan Bayraktar, “Yaz sonunda kâğıt kilogram fiyatı 7 lirayı bulsa da şimdi 2 liraya kadar düştü. Biz beş liraya alıyorsak yedi liraya da satıyoruz” dedi. Bayraktar, akaryakıt fiyatlarından dolayı toplama maliyetlerinin yükseldiğini de sözlerine ekledi.

‘HEM EKOLOJİYE HEM EKONOMİYE ZARAR VEREN BİR DURUM’

Eğitim Sen Genel Başkanı Prof. Dr. Nejla Kurul, Amerika, Almanya gibi ülkelerde ders kitaplarının beş yıl süreyle kullanıldığını belirterek Türkiye’de bu sürenin bir yıl olmasını “Hem ekolojiye hem ekonomiye zarar veren bir durum” olarak değerlendirdi. Kurul, “Birçok ağaç kesiliyor ve basımı için ciddi bir kaynak ayrılıyor. Bakanlığın bastırdığı ve ücretsiz dağıtılan kitapların kullanılmaması durumunda önemli bir kısmının geri dönüşüme verildiği bilgisi bize geliyor” dedi.

Kurul, ders kitapları hazırlanırken içeriğinin planlanmasının doğru bir şekilde yapılması gerektiğine ve ihtiyaca göre basım ve dağıtımın yapılmasının önemli olduğuna dikkat çekti. Kurul, “Kamuda, 17 milyon öğrencinin eline ulaşan kitapların kullanımına dair izleme çalışmalarının olmadığını görüyoruz. Kamu kaynaklarının israfı ya da kamu kaynaklarının belli yayınevlerine aktarılması yönünde konunun izlenmesine ihtiyaç var. Özelleştirme ve ticarileştirme üzerinden kitap basımının söz konusu olduğunu görüyoruz” diye konuştu. Konu hakkında Millî Eğitim Bakanlığı’nın kamuoyuyla yeterli bilgi paylaşmadığını ifade eden Kurul, kitap içeriklerinin ve kullanımının takibinin bakanlık tarafından yapılması gerektiğini söyledi.