Merkezi Washington’da bulunan ve demokrasi, insan hakları ve siyasi özgürlüklerin teşvik edilmesini amaçlayan düşünce kuruluşu Freedom House (Özgürlük Evi); “Dünyada Özgürlükler 2019” raporunu açıkladı. Raporda Türkiye, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da 'özgür olmayan ülkeler' kategorisinde yer aldı.

Haziran ayında Türkiye'de cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin olağanüstü hal (OHAL) döneminde aynı anda yapıldığına dikkati çeken rapor, OHAL'in daha sonra kaldırıldığını aktarıyor. Raporda, Suudi Arabistan'ın muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı'yı Türkiye'de suikast düzenleyerek öldürmesi, otoriter rejimlerin düşmanlarını sınır ötesinde nasıl hedef aldığının en açık örneği olarak nitelendi.

50 ÜLKE ÖZGÜR OLMAYAN KATEGORİSİNDE

195 ülkenin değerlendirildiği raporda 86 ülke Özgür, 59 ülke Yarı Özgür, 50 ülke ise 'özgür olmayan' kategorisine göre sınıflandırıldı. 'Özgür olmayan ülkeler' kategorisindeki 50 ülke içinde durumu en kötü olan, sivil özgürlükler ve siyasi hakların en ağır biçimde ihlal edildiği 13 ülkeyse Suriye, Güney Sudan, Eritre, Türkmenistan, Kuzey Kore, Ekvator Ginesi, Suudi Arabistan, Somali, Sudan, Tacikistan, Özbekistan, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Libya.

ÖZGÜRLÜK 13 YILDIR GERİLİYOR

Freedom House’un raporuna göre 2018 yılı, tüm dünyada özgürlüklerin art arda giderek gerilediği 13’üncü yıl oldu. Muhalif grupların yasaklandığı, bu grupların liderlerinin tutuklandığı, iktidar sahiplerinin görev sürelerinin uzatıldığı, bağımsız medya üzerindeki baskıların arttığı otoriter rejimlerin sayısında da yükselme gözlendi. Soğuk Savaş’tan sonra demokratikleşme sürecine giren ülkelerde kayırmacılık, yolsuzluk ve antiliberal popülist hareketlerde artış yaşanırken bu gibi eğilimlerin popülist siyasi güçler tarafından sağlam demokrasileri bile sarsmaya başlaması, güçler ayrılığı gibi temel ilkelerin reddedilmesi ve azınlıklara yönelik ayrımcı uygulamaların artması, son derece kaygı verici unsurlar olarak sıralandı.

Bu yıl ”Geri Çekilen Demokrasi” başlığını taşıyan raporda özgürlük kademelerinde düşüş olan bazı ülkeler arasında en çok Macaristan, Sırbistan ve Nikaragua dikkat çekiyor. 

HİÇBİR BAŞKAN TRUMP KADAR SAYGISIZLIK GÖSTERMEDİ

Freedom House, Amerika’da demokrasi küresel standartlara göre son derece güçlü olsa da son sekiz yıldır bazı zafiyetler olduğu, özellikle Trump’ın hukukun üstünlüğü, gerçeklere dayalı gazetecilik ve demokrasinin diğer ilkelerine yönelik saldırılarının dikkatlerden kaçmadığı kaydedildi.

Dünyada Özgürlükler Raporu, Amerika’yı demokratik özgürlükler açısından Yunanistan, Hırvatistan ve Moğolistan’la aynı seviyeye yerleştiriyor. Amerika’da özgürlük ve demokrasiye en çok darbe vuran etkenler olarak, hukukun üstünlüğünün yıpratılması, sığınmacıların yasal haklarının kısıtlanması, mülteci yerleştirme ve göçmen kabulündeki uygulamalarındaki ayrımcılığın gözle görülür olması, göz altına alınan kaçak göçmenlerin maruz bırakıldıkları şartların aşırı derecede sert olması gösterildi. Freedom House’a göre daha önce hiçbir Amerikan başkanı, şimdiye kadar demokrasinin temellerine, kurallarına ve ilkelerine Trump kadar saygısızlık göstermedi.