Bütünsel bir dedektiflik macerası: Dirk Gently’nin Holistik Dedektiflik Bürosu

Bütünsel bir dedektiflik macerası: Dirk Gently’nin Holistik Dedektiflik Bürosu

İki kitaptan oluşan Dirk Gently Serisi, 2016 yılında BBC tarafından ekrana uyarlandı. Birebir aynı olmasa da dizisinin de kitap kadar eğlenceli olduğu söylenebilir. Bugüne kadar yapılan baskılarında “holistik” yerine “kutsal” kelimesi kullanılmıştır ve bu yanlış bir çeviridir, esasında İngilizcedeki “holistic” kelimesi “bütünsel” anlamına gelmektedir. Peki kimdir insanlar tarafından “olağanüstü olaylar zinciri” diye tarif edilen bu “kötü şöhretli” dedektifimiz?

Rojda Bakan

Otostopçunun Galaksi Rehberi’nin yazarı ve Doctor Who’nun yapımcılığını ve senaristliğini yapan bilimkurgu yazarı Douglas Adams’ın bir diğer kitabı Dirk Gently’nin Holistik Dedektiflik Bürosu geçtiğimiz günlerde Alfa Yayıncılık etiketiyle raflarda yerini aldı. Çoğunlukla Otostopçunun Galaksi Rehberi kitabıyla tanınan Britanyalı yazarın eserlerinde zekice yapılan esprilere, toplumsal ve felsefi mesajlara oldukça sık rastlıyoruz. Gerek mizahıyla gerek göndermeleriyle yeni bir bakış açısı kazandıran yazarımız adını duyurduğu günden bugüne genç yaştaki bilimkurgu ve fantastik okurlarının gözdesi olmuş durumda.

İki kitaptan oluşan Dirk Gently Serisi, 2016 yılında BBC tarafından ekrana uyarlandı. Birebir aynı olmasa da dizisinin de kitap kadar eğlenceli olduğu söylenebilir. Bugüne kadar yapılan baskılarında “holistik” yerine “kutsal” kelimesi kullanılmıştır ve bu yanlış bir çeviridir, esasında İngilizcedeki “holistic” kelimesi “bütünsel” anlamına gelmektedir. Peki kimdir insanlar tarafından “olağanüstü olaylar zinciri” diye tarif edilen bu “kötü şöhretli” dedektifimiz?

İngiltere’nin Cambridge şehrinde geçen hikâyenin baş karakteri Dirk Gently beş parasız, arkadaşları tarafından -her ne kadar reddetse de-psişik güçleri olduğuna inanılan ve bu durumu, çıkacağını düşündüğü sınav sorularını satarak fırsata çeviren bir üçkağıtçı. Oysa onun tek yaptığı, tembel olmasına karşın eski sınav kağıtları üzerine çalışıp akıllıca tahminler yaparak sonuca ulaşmaktır. Bir gün sattığı sınav kağıtlarının gerçek sınav kağıtlarıyla birebir aynı olması, Cambridge’den polis arabası içinde uzaklaştırılmasıyla sonuçlanmıştır.

Dirk Gently alıştığımız türden bir dedektif değil, Sherlock Holmes gibi ince ayrıntılara dikkat etmez, güçlü bir gözlem yeteneği yoktur. Tuhaf bir şekilde nedenini kimsenin anlayamadığı komik olayların yaşandığı tesadüflerle karşılaşır, kendini ya bir davanın içinde bulur ya da aldığı davada bulunması gerektiği yerde bulunur, dava ile ilişkili tanışması gereken her insanla tanışır ve türlü beceriksizliklerle davayı aydınlatır. Kendini “bütünsel dedektif” olarak tanımlar, ona göre her olayın temelde birbiriyle bağlantısı vardır ve bu bağlantıların gizemini herkesten önce o çözmelidir. İşte bu yüzden Dirk Gently’nin dedektiflik bürosu “holistik” yani “bütünsel”dir. Ayrıca dedektifimiz soruları yalnızca yanıtlarını bildiğinde sormayı seviyor ve onun dedektiflik anlayışında imkânsız diye bir şey yoktur. 

“Sherlock Holmes, bir kez imkânsız olanı elediğinizde geriye kalan, ne kadar ihtimal dışı da olsa, aradığınız çözüm olacaktır demişti. Bununla birlikte ben imkânsızı elemek istemiyorum.”

Kitabın başında yeryüzündeki dört milyar yıl boyunca Dünya’yı doldurmaya çalışan ve mühendislik hatası sonucu gezegende yaşamın başlamasına sebep olan varlıkların gezegene gönderdiği Elektronik Keşiş ile ve Gordon Way’in gizemli ölümüyle başlayan hadiseler, Kolej yemeğinde ortaya çıkan iki yüz yıllık Yunan çömleğinin içinden gümüş tuzluk çıkmasının ardındaki gizemli hokkabazlık, banyoda birdenbire beliren bir at, bilgisayarcı Richard’ın apartmanında merdivene sıkışan bir kanepe, ansızın ortaya çıkan hayaletler hepimizi günümüzden gezegenin varoluşuna dek uzanan bir zaman yolculuğuna çıkarıyor ve bizi galaksiler arası eksantrik karakterlerle tanıştırıyor.

Douglas Adams, felsefi alt yapıya ve eğlenceli üsluba sahip kitabında bilimsel verilerden de faydalanarak bizleri benzersiz bir serüvene çıkarıyor. Kitapta yaşanan olaylar düzensizce işleniyor ve kitap bitene kadar hangi olayların birbiriyle bağlantılı olduğu bilmecesini çözmek de okura bırakılıyor.

KÜNYE: Dirk Gently’nin Holistik Dedektiflik Bürosu, Douglas Adams, Çevirmen: İrem Kutluk, Alfa Yayıncılık, 2018, 336 Sayfa.
 

DAHA FAZLA