“Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriyi imzaladığı için hakkında dava açılan Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Başkanı ve Adli Tıp Uzmanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Anabilim Dalı'ndaki 41 yıllık çalışma hayatından zorunlu emekliliğe ayrılırken son dersini verdi. “İnsan Hakları ve Hekim Sorumluluğu” başlıklı son dersinde Nazım Hikmet’in “Yaşamaya Dair” isimli şiirinden dizeler okurken “Bu bir son değil. Her sonun devamında yeni başlangıçlar vardır, umut vardır” şeklinde konuştu.

Kürt illerindeki sokağa çıkma yasakları sırasında yaşanan hak ihlallerine dikkat çekmek amacıyla, Barış İçin Akademisyenler tarafından hazırlanan “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriyi imzaladığı için yargılanan Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, 19 Aralık 2018’de görülen duruşmasında “terör örgütü propagandası yapmak” suçunu işlediği iddiasıyla 2 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, kararında Fincancı’nın TCK 53/1 gereği belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılmasına da hükmetti.

Fincancı, istinaf mahkemesine taşınan karar onaylandığı taktirde, hak mahrumiyetinden dolayı emekli dahi olamayacağından zorunlu emekliliğe ayrıldı.

MESLEKTAŞLARI, MÜCADELE ARKADAŞLARI VE HAK SAVUNUCULARI SON DERSİNDE YALNIZ BIRAKMADI

Yaş haddinden emekli olmasına yedi yıl kala zorunlu emekliliğe ayrılan Prof. Dr. Fincancı için, 1997’de Ana Bilim Dalı Başkanı olduğu, birkaç kez görevden alınmasına karşın mahkeme kararıyla geri döndüğü üniversitesinde emeklilik töreni düzenlendi. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Kemal Atay Amfisi’nde düzenlenen törene TİHV İstanbul Temsilcisi Ümit Efe, 78’liler Girişimi Sözcüsü Celalettin Can, TTB önceki dönem başkanı Raşit Tükel, İHD Eş Genel Bakanı Eren Keskin, İHD İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri, Prof. Dr. Gençay Gürsoy, oyuncu Jülide Kural, CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, TİHV Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ümit Biçer, Uluslararası Af Örgütü, Sağlık Emekçileri Sendikası (SES); İstanbul Tabip Odası temsilcilerinin de aralarında bulunduğu mücadele arkadaşları, meslektaşları ve hak savunucuları katıldı.

‘ZAMANSIZ EMEKLİLİK’

Evrensel'den Cansu Pişkin'in haberine göre, Prof. Dr. Fincancı’nın emeklilik töreni, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nevzat Alkan’ın konuşmasıyla başladı. Alkan, Fincancı’nın emekliliğini “zamansız” olarak değerlendirdi. Fincancı’nın asistanlığını da yapmış olan Alkan, “Şebnem hocanın çalışkan ve bilgili olması benim için hep örnek oldu. Benim için asıl öne çıkan özelliği ise dost olması” dedi. Alkan’ın ardından Prof. Dr. Nadir Arıcan söz aldı ve Fincancı’nın biyografisini sundu. Arıcan, “Bu konuşmayı 10 yıl sonra yapmayı planlıyordum. Hatta ona ilişkin planlarım da vardı. Çok zamansız oldu. Şebnem hocanın ilk asistanıyım, bununla da gurur duyuyorum.” diye konuştu.

‘BİZ YAŞAMA MÜDAHİL OLUYORUZ VE BÖYLECE TAM DA SİYASETİN ORTASINDA DURUYORUZ’

Prof. Dr. Fincancı, törenin ardından ‘İnsan Hakları ve Hekim Sorumluluğu’ başlıklı son dersini verdi. Herkese açık olan derse öğrencilerinin yanı sıra Fincancı’nın meslektaşları, hak savunucuları, siyasetçiler de katıldı. 1992’den bu yana ders anlattığını ve her ders günü heyecan içinde uyandığını anlatan Fincancı, “Bu bir son değil. Her sonun devamında yeni başlangıçlar vardır, umut vardır.” dedi. Nazım Hikmet’in “Yaşamaya Dair” isimli şiirinden şu dizeleri okudu:

“Yaşamayı ciddiye alacaksın,
yani o derecede, öylesine ki,
mesela, kolların bağlı arkadan, sırtın duvarda,
yahut kocaman gözlüklerin,
beyaz gömleğinle bir laboratuarda
insanlar için ölebileceksin,
hem de yüzünü bile görmediğin insanlar için,
hem de hiç kimse seni buna zorlamamışken,
hem de en güzel en gerçek şeyin
yaşamak olduğunu bildiğin halde.”

Fincancı, “Böyle bir hayata soyundum bütün ömrümce” dedi. “Kimdir hekim” diye soran Fincancı, “hekimliği öğrendiğim isimlerden biri” dediği Rudolf Virchow’un “Hekim zor durumdakilerin olağan avukatıdır” sözünü hatırlattı:

“Hekim hastasının avukat olmayacaksa, hastasının haklarını savunmayacaksa hekimlik de yapmamalıdır. Yine Virchow der ki ‘Siyaset bütüne yönelik tıptan ötesi değil’. Tıp siyasetin ta kendisidir çünkü biz yaşama müdahil oluyoruz ve böylece tam da siyasetin ortasında duruyoruz.”

‘HEKİMLİK, BİLGİNİZİ İNSAN YARARINA KULLANMAKTIR’

Adli tıp çalışmalarını yürütürken sağlık savunuculuğu rolünü üstlendiğini anlatan Fincancı, “Görevimi yaparken insanın örselenmesini ortaya koyma mecburiyeti hissettim. Asistanlığım döneminde Türkiye Komünist Partisi Başkanı olduğu söylenen Mustafa Hayrullahoğlu’nun işkence dosyası tartışılıyordu. Benim büyük hocalarım falaka izlerimden başka bir şekilde oluşmayacağı açık olan izler için 'Zıplayarak olmuştur' dedi. İşte ben o gün, böyle söyleyemeyecekleri kanıtlar üzerine çalışacağım diye kendime söz verdim.” dedi.

Fincancı, 1990’da Doçent olarak çalışırken Adli Tıp Müdürlüğüne sürülen ilk hekim olduğunu anımsattı: “Baki Erdoğan’ın raporunu yazdıktan sonra 1996’da dönemin adalet bakanı beni arayıp bana ‘Sen de dev-solcuymuşsun’ dedi. Nedenini sordum; Baki Erdoğan da dev-solcuymuş... Her rapor düzenlediğimin örgütüyle bir iltisak geliştirsem ömrüm yetmez. Şimdi kafaları karışıktır ama son cezayı PKK propagandası yapmaktan aldım. Yakındır ‘FETÖ’ye de bağlarlar. Savaş henüz sonlanmamışken Bosna’ya gittik; çabamız dünyanın her yerine temas etmekti. İnsanların ne yaşadıklarını, nasıl yaşadıklarını bilmek zorundayız. Hekimlik bilginizi insan yararına kullanmaktır.”

Konuşmasında öğrencilerine de teşekkür etmeyi unutmayan Fincancı, “Birlikte mücadele ettiğimiz bütün yoldaşlarıma, dostlarıma, insan hakları mücadelesinin yılmaz savaşçılarına, en çok da öğrencilerime çok teşekkür ediyorum, sorularıyla önümü açtıkları, öğretmenim oldukları için iyi ki varlar, iyi ki varsınız” dedi. Prof. Dr. Fincancı, konuşmasının bitiminde dakikalarca ayakta alkışlandı.

‘ŞEBNEM KORUR İŞKENCEYİ KANITLAMADA KURTARICIMIZ OLDU’

Fincancı’nın dersinin ardından serbest kürsüye geçildi. Hak alanında ve hekimlik görevinde Fincancı ile birlikte mücadele eden yol arkadaşları konuşma yaptı. İHD Eş Genel Başkanı Eren Keskin, “İnsan haklarında emeklilik olmaz. Şebnem de emekli olamayacak. Bu mücadele içinde eğlenceli insanlar olabileceğimizi Şebnem nezdinde gördük. Burası bir soykırım coğrafyası. Bu sistemi sorgulayan insanlardan biri Şebnem hoca. Devlet yasalarında işkenceyi yasaklamıştır ama bir devlet politikası olarak işkenceyi uygulamaktadır. Bu işkenceler arasında en yaygını da cinsel işkencedir çünkü kanıtlaması güçtür. İşte bu tip durumlarda Şebnem Korur Fincancı kurtarıcımız olmuştur” dedi.

‘TÜRKİYE BÖYLE KADINALRA SAHİP OLDUĞU İÇİN KENDİSİYLE ÖVÜNMELİDİR’

Prof. Dr. Gençay Gürsoy ise şöyle konuştu:

“Zor dönemler geçiriyoruz ve zor dönemler zorlu insanlar çıkarır. Onlardan biri de Şebnem Korur Fincancı. Aynı ağır ceza mahkemesinde yargılandık. TTB başkanı olduğum için suçumun etkisi artmış gibi garabet bir gerekçe ile ortalama ceza miktarından fazla olarak 2 yıl 3 ay ceza verildi. Benim duruşmam Şebnem’den önceydi. Hiç olmazsa orda birincilik bende dedim. Ancak birkaç gün sonra Şebnem de aynı mahkemede yargılandı ve beni sollayıp 2 yıl 6 ay ceza aldı. Aramızda 20 yıl kadar yaş farkı var fakat ben ondan çok şey öğrendim. Türkiye böyle kadınlara sahip olduğu için kendisiyle övünmelidir.”

Son alarak söz alan CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu da, Fincancı’nın tüm anlatılanların yanında çok da iyi bir hayvan sever olduğunu söyledi: “Şebnem Korur Fincancı dünyaya ve insanlığa gelmiş en büyük şanslardan biridir.”