Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump, iki ülke ilişkilerinin hayli gergin olduğu bir dönemde, ilk bire bir görüşmeleri için Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de bir araya geldi. Trump "Dünyanın da bizim iyi anlaştığımızı görmek istediğini düşünüyorum" dedi. Putin de "Vakti gelmişti" ifadesinde bulundu.

Putin'le Trump'ın Helsinki'de yer alan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndaki bire bir görüşmesi beklenenden 55 dakika daha geç başladı. İki lider görüşmeden önce basına kısa birer açıklama yapıp kameralar önünde el sıkıştı.

‘RUSYA İLE İYİ GEÇİNMEK KÖTÜ DEĞİL İYİ BİR ŞEY’

Yaklaşık 2 yıldır ABD başkanlığı görevini yürüttüğünü hatırlatan Trump, "En sonunda olağanüstü ilişkilere sahip olacağımızı düşünüyorum. Biliyorsunuz yıllardır söyledim; Rusya ile iyi geçinmek kötü değil, iyi bir şeydir" diye konuştu. Bugünkü zirvede ticaretten askeri ilişkilere geniş bir yelpazede konuların ele alınacağını kaydeden Trump, özellikle Çin konusu üzerinde durulacağını söyledi.

TRUMP: ELLERİMİZDEKİ NÜKLEER GÜÇ KÖTÜ BİR ŞEY

"Son yıllarda  çok da iyi geçinemeyen iki ülke olarak önümüzde büyük fırsatlar olduğunu düşünüyorum" diyen Trump, "İki büyük nükleer gücüz. Nükleerin (kapasitenin) yüzde 90'ına sahibiz. Bu iyi değil, kötü bir şey. Bu konuda bir şey yapabileceğimizi umuyorum çünkü bu olumlu değil, olumsuz bir güç. O nedenle başka konuların arasında bunu da ele alacağız" diye konuştu.

Putin de Trump'la bire bir görüşmesinin basına açık kısmında, “İlişkilerimiz ve dünyadaki pek çok ulusu ilgilendiren zor meseleler hakkında konuşmamızın zamanı gelmişti” diye konuştu. Putin, Trump'a hitaben, “Sizinle Finlandiya'nın konuksever topraklarında buluştuğum için memnunum” ifadesini kullandı.

Rus lider sözlerine şöyle sürdürdü: "Temaslarımız sürekli olarak devam ediyordu: Telefonda görüşüp çeşitli uluslararası etkinlikler kapsamında birkaç defa bir araya geldik. Fakat kuşkusuz, hem ikili ilişkilerimiz hem de dünyanın acılı noktaları (ki bunların sayısı az değil) hakkında konuşmamızın, bunlara dikkatimizi vermemizin vakti gelmişti."

ZİRVENİN GÜNDEMİNDE NE VAR?

Zirvenin gündemiyse, Rusya'nın defalarca reddettiği seçim müdahalesi iddiaları da dahil olmak üzere ikili ilişkiler bakımından önemli olan pek çok maddeden oluşuyor. Bunlardan bazıları, ticaret savaşları ve silahlanma kontrolü. Liderlerin gündeminde ikili ilişkilerin yanı sıra başta Suriye'deki gelişmeler olmak üzere pek çok uluslararası mesele de yer alacak. Sputnik'in aktardığına göre görüşmelerin sonunda Putin ile Trump'ın, her birinin birkaç soru alacağı ortak bir basın toplantısı düzenlemesi planlanıyor.

BULUŞMANIN ÖNEMİ

Helsinki'deki görüşme, Trump'ın Ocak 2017'de göreve gelmesinden sonra iki liderin bir araya geldiği ilk tam kapsamlı zirve. Basın toplantısıyla beraber yaklaşık 3 saat sürmesi beklenen zirve için 60'tan fazla ülkeden 2.000 gazetecinin akreditasyon işlemi yaptırdığı belirtiliyor.

Diğer taraftan Putin ile Trump’ın Helsinki’deki görüşmesi, Trump'ın 11-12 Temmuz'da NATO liderleri ile bir araya gelmesinden, Putin’in ülkesinin ev sahipliğinde düzenlenen Dünya Kupası’nın 15 Temmuz’daki kapanış törenine katılmasından hemen sonra gerçekleşiyor.

İki lider, geçen yıl uluslararası zirveler kapsamında iki kısa görüşme yapmıştı. Liderlerin bir araya geleceği geniş kapsamlı bir görüşmeye yönelik planlar ise, Rusya’nın, 2016 ABD seçimlerine müdahale ettiği iddialarına ilişkin soruşturmalar ve Mart ayında İngiliz istihbaratına bilgi satan eski bir Rus ajanın İngiltere’de zehirlenmesi yüzünden ilişkilerin bir kez daha gerilmesi nedeniyle ertelenmişti.

FİNLANDİYA EV SAHİPLİĞİ

Bu arada Finlandiya daha önce de ABD ve Sovyet liderlerinin görüştüğü ‘tarafsız bölge’ olmuştu. ABD’de dönemin başkanı olan Gerald Ford ve Sovyet lider Brejnev 1957’de bu ülkede bir araya gelmişti. Finlandiya ayrıca, dönemin ABD başkanı George Bush ile SSCB lideri Mihail Gorbaçov’un 1990’daki görüşmesine de ev sahipliği yapmıştı. ABD başkanı Bill Clinton da 1997’de o dönemki Rus mevkidaşı Boris Yeltsin ile 1997’de yine Helsinki’de bir araya gelmişti.

'İYİ BİR BAŞLANGIÇ'

Putin ile Trump arasındaki görüşme sona erdi. 1.5 saat sürmesi beklenen görüşme, planlanandan 55 dakika geç başlayıp 2 saat 10 dakika sürdü.

Diğer taraftan ABD Başkanı Donald Trump, heyetlerin de katılımıyla gerçekleştirilecek 'çalışma yemeğine' geçmeden önce Putin'le bire bir görüşmesine ilişkin olarak, "İyi bir başlangıçtı" dedi.

Rusya ve ABD heyetlerinin katılımıyla devam eden görüşmelerin ardından Putin ve Trump'ın ortak basın toplantısı düzenledi. Trump ve Putin'in açıklamalarından sat başları şöyle:

VLADİMİR PUTİN

- Soğuk Savaş çok uzun süre önce sona erdi. Dünyadaki durum ciddi biçimde değişti. İkili ilişkilerdeki zorluklar için objektif bir gerekçe bulunmuyorSuriye’de barışı sağlamak için birlikte çalışmalıyız. Suriye’de hem havadan hem karadan savaşı durdurmak istiyoruz.

- İran nükleer anlaşmasından dolayı, İran bir anlaşmaya biat ederek nükleer çalışmalarını sınırlandırıyor.

- Ukrayna’ya gelecek olursak Kiev’le anlaşmaya karar verdik. Ekonomik olarak işbirliği içerisinde olacağız.

- Rus devleti asla ve asla ABD’nin içişlerine müdahale etmemiştir, seçimlere müdahale etmemiştir.

-Biz ancak birlikte çalışırsak bütün zorlukların üstesinden gelebiliriz. Biz büyük nükleer güçler olarak büyük bir sorumluluk düşüyor üzerimize. Müzakerelerimiz içerisinde büyük önem verdik istikrarın sağlanması ile kitle imha silahlarının kısıtlandırılması için bazı fikir alışverişlerinde bulunduk.

- Birlikte çalışmamızın son derece önemli olduğunu düşünüyoruz. Silahsızlandırma ajandası konusunda vurgu yapmak istiyorum. Start anlaşmasının son derece önemli olduğunu düşünüyoruz. Uzayın silahlardan arındırılmış olması da son derece önemli. Terörle mücadele işbirliğimizin devam etmesi ve siber güvenlik için de birlikte çalışılmasının altının çizilmesi gerekiyor.

- Geniş bir çerçeve içerisinde işbirliğinin devam etmesi gerektiğini düşünüyoruz. Başkan Trump ile terörle mücadele çalışma grubunun ortaya konulması için

- Trump’a yeni bir teklifte bulundum.

- Golan Tepeleri’ndeki durum 1974’te İsrail ve Suriye arasında yapılan anlaşmaya uygun hale getirilmeli

- Başkan Trump ile Rus ve amerikan ticaretinin en önemli isimlerini bir araya getirmek konusunda hemfikir olduk

DONALD TRUMP

- Çok farklı ve kritik konuları ele aldık. Düşmanlık ve birbirimize sırtımızı dönmektense verimli diplomasiyi tercih ediyorum.

- Soğuk savaş döneminde bile ilişkilerimiz bu kadar kötü değildi. Ama bu toplantıda, 4 saat önce bu durum değişti.

- Sayın Putin de Kim Jong Un da nükleer silahlanmaya karşı. Nükleer silahlanma sorununun sona erdirilmesi için Rusya bizimle olacak. Terörü yenmenin tek yolu beraber hareket etmek. Sayın Putin ile bunu da konuştuk.

- Ortadoğu’daki agresif tavırların ve nükleer silahlanmanın sona ermesi için mutabakata varmak üzereyiz.

- Bu toplantı daha parlak bir gelecek için ilk adımdı. Umut doluyum.

- Rusya ile iş birliği yapacağımızı söylemekte çekince duymuyorum.

- Küresel terör belası konusunda işbirliği sürdürülmeli.

- Parlak bir gelecek için daha güçlü bir diyaloğun ilk adımlarını attı.

- İran’ın IŞİD ve terörle mücadeledeki başarımızdan fayda sağlamaması gerektiğini söyledim.

- Rusya ile diyaloğumuzu çok daha önce sağlamalıydık. Buradaki soruşturma ülkemizi için tam bir felaket oldu. Hillary Clinton’ı adil ve harika bir kampanyayla çok kolay yendim. Halk ve insanlar bunu anlıyor. Bu soruşturma iki nükleer güç arasındaki ilişkileri bozuyor

- (''Kime inanıyorsunuz, kendi istihbarat servislerinize mi yoksa Putin'e mi" sorusu üzerine) Rusya'nın ABD seçimlerine müdahale etmesi için bir neden görmüyorum.

- Putin için hasım ya da rakip demedim, onun çok iyi bir rekabetçi olduğunu söyledim ve bu bir iltifattır